سرطان پوست ، بیماری نگران کننده‌ای است که ظاهرپوست را دچاراختلال و مشکل می‌کند و با درد و ناراحتی همراه است ، دارای انواع مختلفی است که هر کدام با علائم خاص خود همراه است ، شایع‌ترین کارسینوم سلول بازال با ایجاد لکه‌های سفید و برآمدگی‌های براق خود را نشان می‌دهد اما خوشبختانه کارسینوم سلول بازال کم خطر بوده و به سلول‌های اطراف سرایت نمی‌کند اما لازم است که از روش‌های درمانی موثر برای بهبود و درمان این بیماری استفاده شود و از آنجا که محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی با این نوع سرطان است توصیه می شود تا پایان مطلب با ما همراه باشید .
کارسینوم سلول بازال
کارسینوم سلول بازال یا Basal cell carcinoma که به اختصار به آن BCC نیز می‌گویند، جزو سرطان‌های پوستی است که درصورت تشخیص به‌موقع می‌توان به سرعت آن را درمان کرد ، این نوع سرطان پوستی با تغییر در سلول‌های بازال پوست به وجود می‌آید.
دلایل مختلفی باعث بروز سرطان کارسینوم سلول بازال می‌شود که تماس با نور خورشید، قرارگیری در معرض اشعه ایکس، تماس با مواد شیمیایی، بیماری‌های ارثی و عفونی ازجمله مهم‌ترین علل آن هستند. این بیماری قسمتی از پوست را درگیر می‌کند و از سلول‌های بازل شروع می‌شود.
این نوع سرطان پوستی بیشتردر افرادی به وجود می‌آید که پوست سفیدی دارند. علائم ظاهری این مشکل، بروز دانه‌ها یا برآمدگی‌هایی روی سطح پوست و لکه‌های سفید است که درصورت تشخیص و درمان به موقع می‌توان از گسترش آنها جلوگیری کرد.
تشخیص سرطان کارسینوم سلول بازال با انجام معاینه و نمونه‌برداری از ضایعه پوستی صورت می‌گیرد و با توجه به پیشرفت بیماری، روش‌های درمانی موثر مانند دارو درمانی، جراحی و پرتو درمانی انتخاب و اجرا می‌شود.
لایه بازال چیست؟
درونی‌ترین لایه اپیدرم، لایه بازال است که بالای درم قرار دارد و وظیفه آن تولید سلول‌های جدید است ،لایه بازال تنها یک لایه دارد و قسمت عمده‌ای از آن با سلول‌های کراتینوسیت ستونی تشکیل شده‌اند اما سایر قسمت های لایه‌های اپیدرم از چند لایه سلولی تشکیل شده‌اند.
سلول‌های جدیدی که توسط لایه بازال تولید می‌شوند برای تعویض با سلول‌های مرده لایه شاخی به بالا می‌روند ولی با ترک لایه بازال ، سلول‌های آن زنده باقی نمی‌مانند زیرا این لایه در زیر اپیدرم قرار دارد و فقط سلول‌هایی که در اپیدرم واقع شده‌اند توسط لایه زیرین آن یعنی لایه درم تغذیه می‌شوند.
عکس سرطان سبه وجود آمدن یک زائده پوستی این نگرانی برای افراد ایجاد می‌شود که به بیماری سرطان یا کارسینوم سلول بازال مبتلا شده‌اند. اما این نوع سرطان با علائم و ظواهر مختلفی خود را نشان می‌دهد که برای درک بهتر می‌توانید در ادامه عکس آن را مشاهده کنید. درصورت مشاهده هریک از علائم مشابه تصویر زیر روی پوست خود، بهتر است که برای معاینه و تشخیص دقیق به پزشک متخصص مراجعه کنید.
کارسینوم سلول سنگفرشی
از هر 10 فردی که مبتلا به سرطان پوست می‌شود، 2 نفر از آنها از نوع کارسینوم سلول سنگفرشی است ، این نوع سرطان پوست از بیرونی‌ترین لایه‌های پوست شروع می‌شود و در نقاطی که بیشتر در معرض آفتاب بوده است مانند صورت، لب‌‌ها، گردن، پشت دست و گوش‌ها ظاهر می‌شود.
بعد از کارسینوم سلول بازال ، کارسینوم سلول سنگفرشی شایع‌ترین نوع سرطان پوست بوده و درصورتی که درمان نشود، امکان سرایت آن به سایر بافت‌های پوست نیز وجود دارد. علاوه بر پوست، امکان بروز سلول‌های سنگفرشی در قسمت‌های دیگری مانند ریه‌ها، غشاهای مخاطی و دستگاه گوارش نیز وجود دارد.
احتمال ابتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی در افراد سفید پوست، افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف بوده و همچنین افراد با شرایط ژنتیکی خاص، بیشتر است. این مشکل معمولا به‌صورت یک لکه قرمز رنگ دائمی خود را نشان می‌دهد که درصورت آسیب امکان خونریزی آن نیز وجود دارد. کارسینوما سلول سنگفرشی معمولا با جراحی درمان می‌شود و به ندرت باعث مرگ بیمار می‌شود.
طول عمر سرطان پوست
شدت و نوع سرطان پوست در هر فرد متفاوت است و طول عمر این بیماری به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای مثال دو نوع کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سنگفرشی خطر کمی دارند و درصورت تشخیص صحیح و به موقع و انجام روش‌های درمانی مناسب و موثر تا حد زیادی قابل درمان هستند.
مطابق با آماری که از انجمن سرطان کانادا منتشر شده است ، در کارسینوم سلول بازال بقای 5 ساله 100% بوده و در سرطان سلول سنگفرشی نیز 95%است. در سرطان پوست ملانوما نیز تا مرحله دوم میزان بقای 5 ساله، حدود 98% بوده در مرحله سوم این میزان حدود 63% و در مرحله چهارم نیز حدود 22% است.
تفاوت کارسینوما و سرطان
درواقع کارسینوما نیز نوعی سرطان بوده که بافت اپیتلیال یا بافت پوششی اندام‌ها و سلول‌هایی که مربوط به پوست هستند را درگیر می‌کند. همانطور که در سرطان رشد سلول‌ها غیر عادی است، در کارسینوما نیز وضعیت همین بوده و سلول‌ها بدون کنترل تقسیم شده و تکثیر می‌شوند و یا به سایر اندام و قسمت‌ها می‌رسند یا در محل اولیه باقی خواهند ماند.
به‌صورت کلی کارسینوما سه نوع محدود، مهاجم و متامستیک دارد که در نوع محدود، آسیب به بافت اولیه بوده و با اندام‌های دیگر سرایت نمی‌کند اما کارسینوما مهاجم به بافت و اندام‌های اطراف نیز سرایت می‌کند و نوع سوم یعنی کارسینوما متامستیک در کل بدن پخش می‌شود.
چه سرطانی می‌تواند باعث خارش پوست شود
مطابق با مطالعات و بررسی‌هایی که روی 17000 بیمار مبتلا به خارش صورت گرفت، احتمال ابتلا به سرطان در افرادی که خارش عمومی داشتند حدوداً 6% بیشتر از افرادی بود که این مشکل را نداشتند. بنابراین، برخی از انواع سرطان‌ها باعث خارش پوست نیز می‌شوند. سرطان کبد، پوست، لوزالمعده، سینه، کیسه‌صفرا، متامستیک، سرطان خون (لنفوم سلول T و لنفوم هوکچین)، مجرای صفراوی و فرج و مقعد ازجمله انواع سرطان هستند که باعث خارش پوست می‌شوند
آیا سرطان پوست خارش دارد
برخی از انواع سرطان‌های پوست ممکن است که بدون علائم خاصی باشند. اما به صورت کلی بین سرطان پوست و خارش ارتباط وجود دارد و یکی از علائم برخی از انواع سرطان پوست، خارش قسمت‌های مختلف بدن ازجمله در قسمت زائده پوستی نمایان شده است. برای مثال، سرطان پوست ملانوما می‌تواند لکه یا خال‌های تیره دردناک همراه با خارش داشته باشد. همچنین درصورتی که کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی همراه با خارش باشند، خطرناک بوده و عوارض و آسیب‌های آن بیشتر از ملانوما است.
سرطان پوست کشنده است؟
یکی از نگرانی‌های اساسی که برای همه مبتلایان به سرطان پوست به‌وجود می‌آید این است که آیا این بیماری کشنده است یا خیر؟ همانطور که گفته شد سرطان پوست انواع مختلفی دارد که سرطان ملانوم کشنده‌ترین آن و کارسینوم سلول بازال کم‌خطرترین آن است.
علاوه‌بر نوع سرطان پوست ، موارد دیگری مانند زمان تشخیص بیماری و شدت آن نیز تعیین کننده کشنده یا قابل درمان بودن آن هستند. بنابراین نمی‌توان پاسخی قطعی به این پرسش داد. زیرا با تشخیص زود هنگام ملانوما که کشنده‌ترین نوع سرطان است و شروع به موقع درمان، می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد و شانس بهبود و درمان را افزایش داد.
سرطان پوست ملانوم چه شکلی است
جدی‌ترین نوع سرطان پوست، ملانوم است که در سلول‌های تولیدکننده ملانین یعنی ملانوسیت‌ها ایجاد شده و در قسمت‌های مختلف بدن ظاهر می‌شود ، خطر ابتلا به آن در افرادی که زیر 40 سال دارند و به خصوص در خانم‌ها بیشتر است.
ضایعه‌های پوستی که نشان‌دهنده احتمال ابتلا به سرطان پوست ملانوم هستند، معمولا به شکل خال‌هایی عدم متقارن هستند یعنی دو نیمه آنها باهم متفاوت است و حاشیه ناهمواری دارند، یعنی به‌صورت دندانه‌دار یا محو هستند. همچنین اکثر زائده‌های این نوع سرطان به رنگ قهوه‌ای یا سیاه هستند.
سرطان پوست ملانوم زمانی ایجاد می‌شود که رشد سلول‌های بدن خارج از کنترل باشد و و درصورتی که خیلی سریع تشخیص داده نشود، احتمال متاستاز آن به سایر سلول‌ها و قسمت‌های بدن وجود دارد. قرارگیری طولانی در معرض اشعه ماورا بنفش خطر بروز این نوع سرطان را افزایش می‌دهد.
لکه‌های خورشیدی ملانوما روی پوست
به دلیل قرارگرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماورا بنفش لکه‌های خورشیدی ملانوما روی پوست ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها نوعی رنگدانه هایپرپیگمانتسیون هستند که امکان ابتلای همه افراد به آنها وجود دارد اما معمولا در سن 40 سالگی به بالا ظاهر می‌شوند.
درصورتی که سلول‌های پوستی ، ملانین بیش از حد تولید کنند و فرد در معرض اشعه ماورا بنفش خورشید قرار گیرد، لکه‌های خورشیدی ملانوما روی پوست ظاهر می‌شوند که به رنگ قهوه‌ای هستند. این لکه‌ها به‌صورت سطحی بوده و برآمدگی ندارند به همین دلیل خطرناک نیستند و مانند سرطان پوست ملانوم کشنده نیستند.
چه زمانی در مورد توده زیر پوستی نگران باشیم
افراد زیادی به وجود آمدن غده یا چربی زیر پوست را تجربه می کنند اما این غده‌ها همیشه نگران‌کننده نیستند و تنها تحت شرایطی خاص باید نگران بود و به فکر درمان آن ها افتاد. غده های زیر پوستی یا لیپوما به دلایلی مانند تولید بیش از حد هورمون تستوسترون، مسدود شدن غده چربی و متورم شدن فولیکول مو ایجاد می‌شوند. معمولا این غده‌ها سرطانی نیستند و خطری ندارند ولی درصورت داشتن درد ، رشد توده و تداخل در عملکرد معمول بدن باید درمورد آن نگران بود وبا تشخیص پزشک درمان را آغاز کرد.
آیا سرطان پوست می‌تواند شما را از بین ببرد
علم پزشکی بسیار پیشرفت کرده و امروزه بسیاری از بیماری‌ها ازجمله سرطان پوست قابل درمان شده است. درصورتی که برخی از انواع سرطان پوست مانند مواقعی که تشخیص سرطان پوست ملانوم به موقع انجانم نشود و متاستاز به بخش‌های مختلف بدن داده باشد، درمان آن سخت‌تر شده و می تواند بیمار را از بین ببرد. اما میزان مرگ و میر در دیگر انواع سرطان مانند کارسینوم سلول بازال کمتر است.
چگونه از سرطان پوست جلوگیری کنیم:
یکی از دلایل و عوامل اصلی ابتلا به سرطان پوست، عادت‌های اشتباه و سبک زندگی نادرست است. بنابراین با انجام برخی از اقدامات و رعایت نکات مهم مراقبت ازپوست صورت می‌توان از ابتلا به سرطان پوست جلوگیری کرد که مهم‌ترین این نکات در ادامه بیان شده است.
- بهتر است که در اواسط روز و زمانی که تابش نور خورشید شدید است در معرض آفتاب قرار نگیرید.
- استفاده مداوم از ضد آفتاب برای کاهش اثرات و مضرات نور خورشید بسیار اهمیت دارد و حتی در روزهای ابری نیز بهتر است که پوست را با ضدافتابی که SPF مناسب دارد پوشش دهید ، ضد آفتاب های تالگو با SPF های 100 و 50 با قدرت پوشش دهی و محافظتی بالا در برابر نور خورشید یک انتخاب عالی است.
- بهتر است از مصرف خودسرانه داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها که باعث حساسیت پوست دربرابر نور خورشید می‌شوند جلوگیری کرد.
- دوری کردن از مراکز سولاریوم که اشعه ماورا بنفش تولید می‌کنند اهمیت دارد.
- بهتر است که هر فردی پوست خود را به صورت مداوم چک کند و درصورت وجود زائده یا تغییری خاص به پزشک مراجعه کند
نتیجه‌گیری“
کارسینوم سلول بازال یکی از انواع سرطان‌های پوست است که با تغییر در سلول‌های بازل به وجود می‌آید اما با سلول‌های اطراف سرایت نمی‌کند و درصورت تشخیص به موقع قابل درمان است. این مشکل به دلایل مختلفی مانند قرارگیری در معرض اشعه خورشید به‌وجود می‌آید و درصورت رعایت برخی از نکات می‌توان از آن جلوگیری کرد. ما در این مقاله به اطلاعات لازم درمورد سرطان پوست و کارسینوم سلول بازال پرداختیم.
سوالات متداول :
کارسینوم سلول بازال نوعی سرطان پوستی است که به‌دلیل قرارگیری در معرض نور خورشید، ژنتیک و یا بیماری‌های عفونی بروز می کند و از سلول‌های بازال شروع می.شود و باعث تغییر در آنها می‌شود.
در واقع کارسینوما نیزنوعی سرطان پوستی است که بافت پوششی اندام‌ها و سلول‌های پوستی را درگیر می‌کند و تقسیم و تکثیر سلول‌ها را دچار اختلال می‌کند.
بستگی به نوع سرطان ، تشخیص و درمان به موقع بیماری دارد به عنوان مثال ، کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سنگفرشی خطر کمتری دارند اما سرطان پوست از نوع ملانوم ، بسیار خطرناک است و تشخیص زود هنگام و درمان به موقع ، می تواند در نجات جان بیمار بسیار حائزاهمیت باشد .
عدم قرارگیری طولانی مدت در معرض نور خورشید، مصرف کرم ضد آفتاب، چک کردن مداوم پوست، عدم مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها و دوری از مراکز سولاریوم ازجمله اقدامات مهم برای جلوگیری از سرطان پوست هستند.
